بخش دوم: آموزه‌هایی از فضایل اهل بیت علیهم السلام
فصل دوم: فضیلت جدا ناپذیری از قرآن
«بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فی صُدُورِ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ ما یَجْحَدُ بِآیاتِنا إِلاَّ الظَّالِمُونَ» عنکبوت/ 49
حدود 14 روایت از صادقین «الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ» بر امامان معصوم تطبیق شده است. (قمی مشهدی، کنز الدقائق، ج10، ص 155 ـ 159)
«ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبیرُ» فاطر/32
وارثان قرآن که این آیه تنها درباره‌ی آنان نازل شده است، اهل بیت علیهم السلام می‌باشند.
اگر ظاهر و باطن قرآن را تنها اهل بیت می‌دانند، و تنها ایشان وارثان حقیقی کتاب هستند؛پس تنها ایشان همتای قرآنند.
دلیل: مناظره‌ی امام رضا علیه السلام با دانشمندان:
سؤال مأمون از حاضران درباره‌ی معنای آیه: «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا»
پاسخ حاضران: بندگان برگزیده = تمام امت
پاسخ امام رضا علیه السلام: سخن آنان را نمی‌پسندم، بکله می‌گویم: مراد خدای بزرگ از این آیه، عترت طاهره‌اند.
مأمون: چگونه بدون در نظر گرفتن امت، مراد عترت باشد؟
امام رضا علیه السلام:
اگر مراد همه‌ی امت باشد، باید همه‌ی آنان به بهشت روند، چون خدا در ادامه آیه، ایشان را در بهشت قرار داد و فرمود: «جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها ... (فاطر/33)»، حال آنکه همه امت بهشتی نیستد، پس وراثت کتاب تنها برای عترت طاهره است.
ایشان کسانی هستند که خداوند آنان را در کتابش چنین می ستاید: «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً احزاب/ 33» و رسول خدا درباره آنان (در حدیث ثقلین) فرمود: «إِنِّی مُخَلِّفٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ انْظُرُوا کَیْفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا یَا أَیُّهَا النَّاسُ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْکُم» تحف العقول/ 426
خدای عزیز جبار در کتاب محکمش عترت را بر دیگر مردم برتری داده است.
مأمون: در کجای کتاب خدا چنین مطلبی آمده است؟
امام رضا علیه السلام: در این سخن خداوند متعال: «إِنَ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمینَ (33) ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ (34)» تحف العقول/ 416. عیون اخبار الرضا، ج1، ص 228.
نتیجه:
خدا آل ابراهیم علیه السلام را برگزیده و آنان را در ردیف آدم و نوح علیهما السلام قرار داده است.
امام رضا علیه السلام: آل ابراهیم علیه السلام= اهل بیت پیامبر علیه السلام
صراحت همتایی اهل بیت با قرآن در حدیث ثقلین:
« یا ایها الناس انی قد ترکتُ فیکم (الثقلین) ما أن أخذتُم به لن تَضِلُّوا کتابَ الله و عترتی اهل بیت و إنهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض» سنن ترمذی، 5/622. المستدرک نیسابوری، 3/ 109 ـ 110. المعجم الکبیر، 3/ 65ـ 67. ...
معنای ثقلین:
ثِقل: سنگین
ثَقَل: نفیس و گرانبها
ابن اثیر: چون اخذ به قرآن و عترت و عمل به آن دو سنگین است، یا این دو ارزش بالایی دارند، پیامبر اکرم به آنها ثقلین گفته‌اند.
حدیث ثقلین: حدیث متواتر، عدم مناقشه در سند تمسک به اهل بیت در کنار قرآن = شرط بیراهه نرفتن اهل بیت= قرآن زیرا:
1. اندیشه‌های اهل بیت بر قرآن منطبق است.
2. هر جا قرآن باشد، اهل بیت نیز آنجایند و بالعکس.
3. تبیین اهل بیت از آیات قرآن با خطا همراه نیست، والا تضمینی برای گمراه نشدن در تمسک به آنان وجود نخواهد داشت.
4. تنها اهل بیت بر تمامی معارف قرآن با تمام معارفش آگاهند. (اگر بخشی را ندانند، در آن بخش از قرآن جدا می‌شوند و این جدایی را پیامبرn نفی کرده است).
5. قرآن و عترت جاودانه‌اند. قال رسول‌اللهn: «هم مع القرآن و القرآن معهم لا یفارقونه و لا یفارقهم حتی یردا علی الحوض»
تعبیر امیر‌المؤمنین در پیوستگی قرآن و اهل بیت:
«فمضى صلی الله علیه و آله لسبیله صلّى اللّه علیه و آله، و ترک کتابَ اللّه و أهل بَیته إمامیَن لا یختلفان، و أخَوین لا یتخاذَلان، و مجتَمِعَین لا یتفرقان ...»
آثار همتایی و جداناپذیری اهل بیت از قرآن
1. میزان هدایت:
اهل بیت همتای قرآن
اهل بیت علیه السلام مثل قرآن میزان هدایت
شناخت مسیردین، نیازمند رجوع به اهل بیت علیه السلام
قال علی علیه السلام : «انْظُرُوا أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّکُمْ فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ وَ اتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ فَلَنْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ هُدًى وَ لَنْ یُعِیدُوکُمْ فِی رَدًى فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدُوا وَ إِنْ نَهَضُوا فَانْهَضُوا وَ لَا تَسْبِقُوهُمْ فَتَضِلُّوا وَ لَا تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِکُوا» نهج البلاغه، خطبه97. ردی: هلاکت. لَبَدُوا: ایستادند، توقف کردند.
امام سجاد علیه السلام: پروردگارا، درود فرست بر پاک‌ترین اهل بیت پیامبرn، آنان که به چنین اوصافی ویژه‌اند: «الَّذِینَ اخْتَرْتَهُمْ لِأَمْرِکَ، وَ جَعَلْتَهُمْ خَزَنَةَ عِلْمِکَ، وَ حَفَظَةَ دِینِکَ، وَ خُلَفَاءَکَ فِی أَرْضِکَ، وَ حُجَجَکَ عَلَى عِبَادِکَ، وَ طَهَّرْتَهُمْ مِنَ الرِّجْسِ وَ الدَّنَسِ تَطْهِیراً بِإِرَادَتِکَ، وَ جَعَلْتَهُمُ الْوَسِیلَةَ إِلَیْکَ، وَ الْمَسْلَکَ إِلَى جَنَّتِک»
2. بر بلندای مکارم اخلاق:
اهل بیت علیهم السلام دارای عالی ترین مکارم اخلاقی، دارای تمامی ارزش های انسانی
نامه امام رضا علیه السلام به فضل بن سهل:
« وَ أَنَ مِنْ دِینِهِمُ (ای الائم? من اهل البیت) الْوَرَعَ وَ الْعِفَّةَ وَ الصِّدْقَ وَ الصَّلَاحَ وَ الِاجْتِهَادَ وَ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ طُولَ السُّجُودِ وَ الْقِیَامَ بِاللَّیْلِ وَ اجْتِنَابَ الْمَحَارِمِ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ وَ حُسْنَ الصُّحْبَةِ وَ حُسْنَ الْجِوَارِ وَ بَذْلَ الْمَعْرُوفِ وَ کَفَّ الْأَذَى وَ بَسْطَ الْوَجْهِ وَ النَّصِیحَةَ وَ الرَّحْمَةَ لِلْمُؤْمِنِینَ»
دین: آیین
3. راسخان در علم
راسخان در علم = کسانی که در مطلق علم ثابت و پابرجا بوده و دچار شک نمی‌شوند، زیرا علمشان از وحی سرچشمه گرفته و حقیقت علم را دریافته‌اند.
امام علی علیه السلام:
«أَیْنَ الَّذِینَ زَعَمُوا أَنَّهُمُ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ دُونَنَا کَذِباً وَ بَغْیاً عَلَیْنَا أَنْ رَفَعَنَا اللَّهُ وَ وَضَعَهُمْ وَ أَعْطَانَا وَ حَرَمَهُمْ» نهج البلاغه، خطبه 144.
4. دانش خطاناپذیر
اهل بیت قرآن ناطق و خطاناپذیر
امام علی علیه السلام: «فَإِنَّهُمْ عَیْشُ الْعِلْمِ وَ مَوْتُ الْجَهْلِ هُمُ الَّذِینَ یُخْبِرُکُمْ حُکْمُهُمْ عَنْ عِلْمِهِمْ وَ صَمْتُهُمْ عَنْ مَنْطِقِهِمْ وَ ظَاهِرُهُمْ عَنْ بَاطِنِهِمْ لَا یُخَالِفُونَ الدِّینَ وَ لَا یَخْتَلِفُونَ فِیهِ فَهُوَ بَیْنَهُمْ شَاهِدٌ صَادِقٌ وَ صَامِتٌ نَاطِق» نهج البلاغه، خطبه 147
امام سجاد علیه السلام: «اللهم یا من خصّ محمدا و آله بالکرامة، و حباهم بالرسالة، و خصّهم بالوسیلة و جعلهم ورثة الأنبیاء، و ختم بهم الأوصیاء و الأئمة علیهم السّلام، و علَّمهم علمَ ما کان و ما بقی، و جعل أفئدة من الناس تهوی إلیهم، صلّ على محمد و آله الطاهرین» صحیفه سجادیه، دعای4.
دعای 42 صحیفه سجادیهg: «اللَّهُمَ إِنَّکَ أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ- صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ- مُجْمَلًا، وَ أَلْهَمْتَهُ عِلْمَ عَجَائِبِهِ مُکَمَّلًا، وَ وَرَّثْتَنَا عِلْمَهُ مُفَسَّراً، وَ فَضَّلْتَنَا عَلَى مَنْ جَهِلَ عِلْمَه»: خدایا قرآن را به اجمال (بدون تفسیر) و عجائب آن را الهام نمودی، علم آنرا با تفسیر به ما ارث دادی، و ما را بر کسانی که علم ان را ندارند، برتری بخشیدی!
دانش اهل بیت از قرآن جدایی ناپذیر است و با شک نیامیخته و با تفسیر به رأی همراه نیست. ایشان علمشان را از الهام بی واسطه خداوند و یا به میراث از جدشان رسول الله صلی الله علیه و آله دریافته‌اند.
• دیدگاه اهل بیت در تفسیر قرآن (به طور خاص) و معارف دین (به طور عام) متناقض نیست.
•امام علی علیه السلام : «آنان با دین مخالفت نمی‌کنند و در آن اختلاف نمی‌ورزند.»
• امام علی علیه السلام: «آنان، حیات دانش و مرگ جهل‌اند ( علم، با آنان زنده است و جهل نزد آنان مرده است)».
•رمز این حقیقت: «آنان همه‌ی حقایق را تنها از خدا و رسول گرفته‌اند». دلیل حدیث ثقلین: «لن تضلوا...»
•امام رضا علیه السلام : «أنا عن الله و عن رسوله نُحدث و لا نقول: قال فلانٌ و فلان فیتناقض کلامُنا، إن کلامَ أولِنا مثلُ کلامَ آخرِنا و کلامِ أولنا مصادق لِکلام آخرنا».
علت عدم درمانگی ائمه علیهم السلام در پاسخ به پرسش‌ها:
امام رضا علیه السلام: « همانا هر گاه خداوند بنده‌ای را برای (اصلاح) امور دیگر بندگان برگزیند، سینه‌اش را برای این امر گشاده می‌کند و به دلش چشمه‌های حکمت را می‌سپرد و دانش را به نحو ویژه به وی الهام می‌کند، به همین روی، در جواب‌ها درمانده نمی‌شود و از صواب باز نمی‌ماند و سرگردان نمی‌شود. پس او معصوم است (و) از ناحیه خداوند تأیید شده و توفیق یافته و استوار گشته است. وی از هر گونه خطا و لغزش و سقوط در امان است. خداوند وی را با این اوصاف ویژه کرده تا حجت بندگان و گواه آفریدگان باشد. ( آری) این فضل خداوند است که به هر که خواهد عطا کند و خدا دارای فضل بزرگ است». کافی، ج1، ص 202 ـ203.
موضوع :
نظر بدهید